بازیهای ویدیوئی ابزاری هستند که بسیار بیشتر از مدیومهای دیگر به ما اجازه میدهند دنیاهایی پر از حیرت و شگفتی را از نزدیک ببینیم و تجارب بسیاری را در زمینههای مختلف کسب کنیم. این تجربهها تنها به موارد خارقالعاده مانند مبارزه با موجودات افسانهای و یا رفتن به سفرهای میان کهکشانی محدود نیست؛ تجربههای نزدیکتر به دنیای واقعی مثل کار کردن در شغلها مختلف نیز از نظر بازیسازان پنهان نبودهاند. خصوصاً طراحی و مدیریت سازمانهای بزرگ و کسب درآمدهای هنگفت از آنها، کارهایی هستند که امکان تجربهشان برای بسیاری از ما وجود ندارد. از این رو شاهد سبک نسبتاً فعالی بنام Tycoon هستیم که به ما اجازه میدهند در نقش یک سرمایهدار حاضر شویم و امپراتوری خود را در زمینههای مختلف گسترش دهیم.
بازی Airport CEO نیز یک عنوان مدیریت و Tycoon است که شما را در رأس یک فرودگاه تازه تأسیس قرار میدهد و مسئولیت ساخت، گسترش و ادارهی آن را به شما میسپارد. شما باید با توجه به فضای در دسترستان، چیدمان کلی سازهها و بناها را مشخص کرده و با در نظر گرفتن بودجهتان، کیفیت و وسعت فرودگاه را مدیریت کنید. جدا از این جنبهی ساخت و ساز، استخدام یا اخراج افراد مختلف و امضای قرارداد با شرکتهای دیگر نیز در دستور کارتان قرار دارد. این عنوان مستقل که به تازگی از Early Access خارج شده، در اصل اولین بازی Apoapsis Studios است. برای نقد و بررسی نخستین محصول این شرکت سوئدی با گیمینگ گرویتی همراه باشید.
پیش از شروع بازی، شما باید شهر میزبان فرودگاهتان را مشخص کرده و سختی مورد نظرتان را انتخاب کنید. مورد اول از طریق یک نقشهی ماهوارهای از کرهی زمین صورت میگیرد و به شما امکان میدهد هر شهر و کشوری را که بخواهید، انتخاب کنید. اهمیت شهر منتخب شما در شرایط کلی آب و هوایی آن مثل شدت وزش باد یا مقدار برف و باران است که طبیعتاً نقش مهمی در تعیین شرایط پرواز دارند. پس از آن نوبت به انتخاب نام فرودگاه، لوگو، درجهی سختی و البته ساختن شخصیت خودتان میرسد.
در این بخش مقدار قابل قبولی از لوگوهای نه چندان خاص وجود که بعضاً با خلاصهی ۳ حرفی اسم فرودگاهتان تزیین شدهاند؛ اما مهمتر از این لوگوها، گزینههای فعال کردن حالت Sandbox و نقشهی بزرگتر هستند که نقش مهمتری در گیمپلی دارند. علاوه بر این، درجهی سختی نیز در این بخش وجود دارد و به شما اجازه میدهد بسته به درجه آن، مواردی مثل مقدار بودجهی ابتدایی و همچنین نرخ روی دادن حوادث مختلف را مشخص کنید. پس از آن قادر هستید نام و چهرهی CEO خود را انتخاب کنید. گزینههای شخصیسازی این بخش محدود هستند و به موارد ظاهری ختم میشوند. خصوصاً یکی از تصمیمات عجیب سازندگان در نظر نگرفتن گزینههای جدا برای موهای سر و صورت و چشم و ابروست که باعث شده گزینههای شما حتی محدودتر نیز بشوند؛ بطوری که برخی مدل موها با سبیل همراهند و همچنین ابرو و چشم با هم تغییر میکنند.
پس از گذشتن از این انتخابها بازی شروع میشود و شما را با دشتی کاملاً خالی به استثناء یک جاده، روبرو میکند. اینجاست که باید فرودگاه خود را از صفر بنا کنید و اولین قدم را برای تأسیس یک کسب و کار چند میلیون دلاری بردارید. مانند عناوین هم سبک، در Airport CEO نیز شما باید به کمک بخش آموزشی بازی، طرز کار سیستمها و مکانیکهای خاص بازی را فرا بگیرید. این بخش آموزشی به ۳ دستهی فرودگاه کوچک، محلی و بینالمللی تقسیم شده و به ترتیب کوچکترین به بزرگترین قابل انجام است. هر کدام از این دستهها به چند مرحله تقسیم شدهاند که هر مرحله به صورت چک لیستی از چند دستورالعمل طراحی شده است. لازم بذکر است که بخش آموزشی از گیمپلی اصلی جدا نیست و به صورت پیشنهاداتی در گوشهی صفحه قرار دارد.
متأسفانه طراحی بخش آموزشی بازی به صورتی است که بیشتر برای یادآوری به بازیکنان با تجربه مؤثر است تا آموزش دادن به بازیکنان جدید. یکی از دلایل این امر این است که سرنخی در رابطه با شکل پایانی فرودگاه به بازیکنان داده نمیشود؛ مسئلهای که باعث شده آنها به دلیل چیدمان اشتباه بناها، قادر به پیروی از برخی دستورالعملها نباشند و مجبور به شروع دوباره شوند. همچنین گاه خود دستورالعملها مشکلساز میشوند، چراکه یا مشخص نیست از شما چه میخواهند و یا دقیقاً کارایی بنای مورد نظرشان را مشخص نمیکنند. مشکل آخر نیز این است که سیستم آموزشی بازی قادر نیست اجرای صحیح دستورالعملها را شناسایی کند و اغلب عملکرد اشتباه شما را قبول کرده و به سراغ قدم بعدی میرود. در نتیجه شما هیچگاه از صحیح بودن چیدمان سازههای خود مطمئن نیستید و ممکن است در مراحل آتی به مشکلات جدی بربخورید. چنین مشکلاتی باعث شد که آشنایی با گیمپلی بازی چندین ساعت زمان ببرد و همچنین من را مجبور کرد تا ۳ بار بازی را از نو شروع کنم.
اگر بتوانید از سراشیبی آشنایی با بازی عبور کنید، قادر خواهید بود مکانیکها و سیستمهای اصلی گیمپلی این عنوان را تجربه کنید. این سیستمها را میتوان به بخشهای ساخت و ساز و مدیریت تقسیم کرد که در ادامه به هریک از آنها خواهیم پرداخت. همانطور که از اسمش پیداست، بخش ساخت و ساز به شما اجازه میدهد مستقیماً با محیط بازی تعامل داشته باشید و سازههای مختلف فرودگاهتان را بنا کنید. سازههای این بخش بر اساس عملکردشان به دستههای مختلف تقسیمبندی شدهاند و هر دسته به صورت آیکونی در نوار پایینی صفحه قرار دارند. برای مثال در دستهی فرودگاه قادر هستید سازههایی مثل جایگاه هواپیماها و برج مراقبت را پیدا کنید. در عوض در دستهی ترمینال میتوانید مواردی مانند ساختمان اصلی ترمینال و اتاق کارمندان را بیابید. سازهها و بناهای موجود در این بخش از تنوع و پیچیدگی بالایی برخوردار هستند و کیفیتها و اندازههای مختلفی دارند که با وجود طراحی ظاهری سادهشان، امکان خلق فرودگاههای رنگارنگ و متنوع را برایتان فراهم کردهاند. رابط کاربری این بخش نیز راضی کننده است و اغلب مشکلی برای پیدا کردن بناهای بخصوص نداشتم.
بخش دوم گیمپلی را میتوان به پنلهای مدیریتی بازی اختصاص داد. این پنلها پر هستند از گزینههایی که امکان مدیریت دقیق جنبههای مختلف فرودگاه را برایتان فراهم میکنند. برای مثال شما میتوانید با پیمانکاران، شرکتهای هواپیمایی، شرکتهای توزیع سوخت و غیره قرارداد ببندید، کارمندان جدیدی با تخصصها و مهارتهای مختلف استخدام کنید و دستور کسب مجوزهای مختلف را به منظور گسترش فرودگاهتان صادر کنید. همچنین دیگر پنلها اطلاعات و ارقام دقیقی دربارهی یکایک جزییات فرودگاه را در اختیارتان قرار میدهند. در این پنلها قادر هستید به منظور مدیریت بهتر فرودگاه، جزییاتی مانند حقوق کارمندان، تعداد کارگران آماده بکار، برنامهی پرواز هواپیماها و میزان رضایت مشتریان و همکاران خود را مشاهده کنید. مواجهه شدن با گزینهها و اطلاعات پیچیدهی این بخش میتواند در ابتدای کار کمی توانفرسا بنظر برسد اما پس از سپری کردن چند ساعت با بازی کم کم با مهمترین بخشهای آن آشنا خواهید شد.
حال که کمی با سیستمهای اصلی بازی آشنا شدید، نوبت این رسیده که نگاه ریزبینانهتری به چرخهی گیمپلی داشته باشیم. قدم اول تأسیس فرودگاه کوچکی است که امکان فرود و سوختگیری را برای هواپیماهای کوچک یکی دو نفره فراهم میکند. سپس با اضافه کردن یک ترمینال، شرایط برای پذیرفتن هواپیماهای مسافربری آماده میشود. از اینجا به بعد شما قادر هستید با افزایش سرویسهای موجود مثل فراهم کردن امکان سوختگیری و تعمیر هواپیماها، اضافه کردن دکور و سرویس بهداشتی و در نظر گرفتن سالنی مجهز برای مهمانان VIP، رضایت مشتریان خود را بدست آورده و کسب درآمد کنید.
بدیهی است که با افزایش بودجهتان به این ترتیب، قادر هستید وسعت فرودگاه را افزایش دهید و این چرخه را تکرار کنید. البته لازم بذکر است که این چرخه هر از گاهی متوقف میشود و شما مجبور خواهید بود برای تجمع ثروت منتظر بمانید. به این منظور امکان افزایش سرعت بازی برای شما وجود دارد ولی با توجه به میزان درآمد روزانه فرودگاه، نیاز به سرعت بیشتر شدیداً احساس میشود. با اینکه حوادثی نیز وجود دارند تا شما را در این بازهها مشغول کنند، اما بخش اصلی بازی ساخت و ساز است که طبیعتاً به میزان بودجهتان وابسته است.
علاوه بر رسیدگی به حوادث و ساخت و ساز، مسائل دیگری نیز وجود دارند که در ابتدا شما را مشغول خود میکند. برای مثال، باند فرودگاه و جایگاه هواپیماها با گذشت زمان سلامتی خود را از دست میدهند و باید پس از مدتی یکی یکی تعمیر شوند. علاوه براین، تعیین برنامهی پروازها و تنظیم آن بر اساس تأخیرها نیز بر عهدهی شماست. خوشبختانه با تشکیل یک کمیتهی اجرایی و استخدام مدیران، بسیاری از این ریزهکاریها از دوش شما برداشته شده و حتی گزینههای بیشتری برای شما باز میشود. برای مثال مدیر فناوری اطلاعات وظیفهی تنظیم برنامهی پرواز را بر عهده میگیرد و مدیر منابع انسانی علاوه بر کاهش مخارج و افزایش کارایی کارمندان، تغییر میزان حقوق و شیفتهای کاری را نیز ممکن میکند.
با وجود اینکه کمیتهی اجرایی بسیاری از ریزهکاریهای کم ارزش را از پیش روی بازیکن برمیدارد، اما بدون نکات منفی نیز نیست. یکی از اثرات جانبی این سیستم افزایش بازههای زمانی است که در آن بازیکن کاری جز انتظار ندارد. مشکلات دیگری نیز در بازی وجود دارند. برای مثال طراحی برخی سیستمها باعث شده تا بازی شدیداً با چیدمان غیرمتمرکز مشکل داشته باشید. به این ترتیب اگر بخواهید فرودگاه خود را براساس نوع سرویس دهی به ۲ ترمینال فاصلهدار تقسیم کنید، با مشکل مواجهه خواهید شد؛ چراکه بازی اصرار دارد تمام ترمینالها به همراه جادههای مخصوص سرویس دهی مستقیماً به هم متصل باشند. این مسئله به همراه ضعف سیستمهای مسیریابی، هر از گاهی شما را آزار خواهد داد.
در این سبک بازیها گیمپلی حرف اول را میزند اما جا دارد کمی بیشتر به دیگر خصوصیات آن نیز بپردازیم. همانطور که پیش از این اشاره شد، گرافیک بازی به صورت دوبعدی و از بالاسر است. خوشبختانه چنین طراحی گرافیکی انتخاب خوبی برای این سبک بازیهاست و اینجا نیز نتیجهی مثبتی داشته است. تنها خردههایی که میتوان به طراحی بصری بازی گرفت این است که به دلیل نمای بالاسر، سمت جلوی بسیاری از سازهها مشخص نیستند و همچنین بد نبود استفادهی مؤثرتری از افکتهای گرافیکی مثل سایهها میشد. موسیقی و دیگر افکتهای صوتی نیز حضور چندان محسوسی در بازی ندارند و در بهترین حالت فراموش شدنی هستند؛ خصوصاً که موسیقی هر از گاهی قطع میشود و صدای هواپیماها و مردم تنها در زوم نزدیک پخش میشود. در کل میتوان عملکرد بازی را در بخش بصری خوب و در بخش صوتی قابل قبول ارزیابی کرد.