بیایید روراست باشیم. موفقیت سوییچ واقعا تاریخیه. نینتندو نه مومنتوم موفقیت آمیز PS4 به PS5 سونی برای پلی استیشن رو داشت نه سرمایه، برنامه ریزی و تکنولوژی عظیم مایکروسافت برای پشتیبانی از Xbox رو. شما فکر کنید از دوره شوم و ترسناک Wii U که نه سخت افزار جذابی بود نه بازی های آن چنان تکون دهنده ای داشت و دوره 3DS که کامل زیر سایه برادر بزرگترش DS رفته بود وارد دوره ای شدیم که سوییچ نه تنها تنه به تنه برادرهای بزرگترش تو زمینه ایجاد میراث به واسطه بازی های عظیم میزنه بلکه از لحاظ فروش خیلی از رکوردهای تاریخی که غیر قابل نفوذ به نظر می رسیدند رو می گیره می لرزونه. قصه موفقیتی که واقعا الهام آمیز و شگفت انگیزه و هر جور حساب کنیم کامبکی بزرگتر تو این صنعت واسه یه کمپانی نمیشه متصور شد (مگه این که سگا بخواد برگرده به کنسول سازی و موفق شه)

ولی ما این جا نیومدیم که لب و لوچه مون رو راه بندازیم از موفقیت های سوییچ دوباره بگیم. تکراری شده. نیازی هم به گفتن اش نیست. همه تون خوب در موردش می دونید. این جا اومدیم در مورد پیامدهای منفی یا بهتره بگم بزرگترین پیامد منفی همچین موفقیتی بنویسیم. داستان از کجا شروع میشه؟

داستان از دو شب قبل از نوشتن این مطلب شروع میشه. جایی که ما با یکی از رفقا داشتیم از یه رستورانی برمی گشتیم، تو ماشین بودیم که این رفیق ما پرسید:«سید! چرا نینتندو کنسول بعدی شو نمیده بیرون.» و من همه جواب ها رو براش مرور کردم ولی مهم ترینش آخر فقط یه چیز بود: موفقیت نینتندو سوییچ! و برای همچین سخت افزاری، همچین موفقیتی یکم بیش از حد خوبه، اما چرا؟ چی شرایط سخت افزاری سوییچ رو این قدر خاص می کنه؟

بذارید یکم برگردیم عقب. باید قبلش یخورده به صورت کلی تر به نینتندو سوییچ نگاه کنیم. سوییچ عملا یه کنسول دستی به نسبت گنده است (یکی از گنده ترین ها بین هم نوع هاش. کامپیوترهای همراه مثل Steam Deck این جا حساب نیستند) این کنسول دستی ویژگی اش اینه که میتونه روی یه داک بشینه و بدون هیچ Input و کار خاصی تصویر خودشو روی مانیتورهای مختلف پخش کنه. این کار به این علت ممکنه که سوییچ برخلاف اکثر هم نوع های قدیمی خودش یه فن کوچیک نزدیک محفظه بالای کنسول داره که اجازه میده وقتی کنسول دستی میره روی داک، با اورکلاک کردن چیپ گرافیکی اش به قدرت پردازشی بیشتری برای صفحه ها و رزولوشن های بزرگتر دست پیدا کنه؛ بدون این که بخواد نگران داغ کردن دست بازیکن و مصرف برق سریعتر باشه. فن موجود تو دستگاه تمامی این مشکلات رو حل می کنه.

این یعنی سوییچ به عنوان یه سخت افزار باید دو تا محدودیت رو توی طراحی اش در نظر بگیره.

اولی به طور واضح باتری دستگاه است. باتری همه چی رو برای سوییچ محدود می کنه. از چیپ گرافیکی ای که میتونه داشته باشه تا صفحه و قابلیت های کنترلر و فلان و بیسار. طبیعتا دلیلی که نینتندو نمیتونه سخت افزار های قدر و گنده رو سیستم دستی اش بندازه این نیست که خسیسه و میخواد ملت رو بچاپه. طبیعتا اونم هست، دروغ چرا! نینتندو هم یه کمپانی مثل بقیه کمپانی ها که دنبال پوله ولی اصل قضیه اینه که ظرفیت باتریه که تعیین می کنه یه سخت افزار چقدر از قدرتشو میتونه به نمایش بذاره. سوال این جاست؟ چی باتری رو محدود می کنه

اون میشه قیمت و اندازه. کنسول دستی تا یه حدی میتونه بزرگ باشه. به Steam Deck نگاه نکنید. استیم دک مخاطبش ادمای گنده بک ای اند که PC های خفن دارند نه بچه ها. معلومه نمیشه همچین سایزی رو برای سوییچ متصور شد. بعلاوه با سایز بزرگتر، باتری گنده تر و سخت افزار قدرتمندتر به تبع، قیمت بیشتر هم میاد و اون وقت فروختن دستگاه ـه که مشکل میشه. تعادلی که این جا باید برقرار شه این قدر سخته که بیخود نیست کسی غیر از نینتندو نتونسته هنوز درست درمون کنسول دستی بزنه. این وسط نینتندو نه تنها یه کنسول دستی با قدرت معقول تو سال 2017 ساخت بلکه تونست بدون قیمت خیلی تخیلی اون رو به عنوان یه دستگاه هیبریدی نیز به مردم ارائه بده. حرکتی که اگه بشینیم از پایه بهش فکر کنیم واقعا حرکت خفنی بوده و بیخود نیست این محصول به همچین چیز خاصی تبدیل شده تو بازار. مسلما بازی ها نقش مهم یا حتی مهم تری تو ایجاد این موفقیت داشتند. ولی یه چیزی هست که هنوز Steam Deck نتونسته با همه چیزهایی که به نفعش در جریانه موفقیت های سوییچ رو تکرار کنه. داریم در مورد Steam Deck یی صحبت می کنیم که لایبرری بازی هاش خیلی خیلی خییییلی بزرگتر از چیزیه که نینتندو سوییچ تو این 6 سال جمع کرده.

اینا رو گفتم که بگم این که نینتندو از Tegra X1 که تکنولوژی سال 2015 ـه رو کنسولش استفاده کرده واقعا کار بدی نیست. آره درسته که چیپ ضعیفیه ولی وقتی همه چی رو در نظر میگیرید نمیشه فکر کرد راه دیگه ای باشه که یه کنسول دستی با همچین قیمتی زد. بازم میگم. نگاه به استیم دک نکنید. نه تنها اون سخت افزار تو سال 2021 اومده بلکه به خاطر کامپیوتر همراه بودنش خیلی از محدودیت های طراحی که نینتندو داره رو نداره. حالا مسئله اینه که این چیپ سخت افزاری ضعیف الان مشکل شده. اونم یه مشکل حاد.

وقتی Wii به بازار اومد اختلافش با کنسول های دیگه در حد یه نسل یا پنج سال بود. به خاطر نوآوری تو کنترلرهای حرکتی، Wii به لحاظ تجاری توفیق بیشتری نسبت به رقباش داشت. نکته این جاست که سوییچ اختلافش با رقبا این قدر نیست… بدتره! سوییچ با سخت افزاری که قدرتی مشابه PS3 ارائه میده الان داره تو یه بازار با PS5 می جنگه. Wii وقتی به سال ششم اش رسید دیگه با PS4 نجنگید و کنار رفت تا Wii U بیاد. شاید فکر کنید که :«هاه، خب بیچاره سوییچ معلومه که نمی تونه چیزی بفروشه جلوی گنده هایی مثل Xbox Series X یا PlayStation 5.» ولی سخت در اشتباهید و این جاست که مشکل اصلی واقعا شروع میشه: سوییچ هنوز داره از رقباش تو بازار بیشتر می فروشه!

این که سوییچ هنوز داره میفروشه دو تا مشکل به دنباله هم راه میندازه. مشکل اول که مشکل اساسی تره اینه که سیگنال میده به نینتندو که جلوی عرضه کنسول جدیدتو بگیر. نینتندو کمپانی عجیبیه ولی احمق نیست. شما نمی تونی وقتی کنسول فعلی ات تو بازار، بدون کاهش قیمت از اول عرضه اش، هنوز فروش وحشتناک داره یهو سخت افزار جدید بدی. این دو تا بازار همدیگه رو نه تنها میخورن بلکه کار نینتندو رو برای تولید سخت افزار جدید خیلی سخت تر می کنه و تعادل عرضه و تقاضا به کل از هم میپاشه. راه درست اینه که به طور تدریجی وقتی محبوبیت یه کنسول تموم شد. فروش اش فروکش کرد و همه آماده شدن کنسول بعدی رو بده بیرون. کاری که سونی و مایکروسافت همیشه انجام میدن. مسئله این جاست که اگه بخوایم به لحاظ عمر تکنولوژی نگاه کنیم نینتندو باید پارسال کنسول جدیدشو می داد بیرون ولی هنوز به غیر از چند تا شایعه (خیلی آبدار و موثق) چیز دیگه ای از سخت افزار بعدی سوییچ نمی دونیم.

مشکل دومی که به وجود میاد به دنبال مشکل اول اینه که وقتی شما از تکنولوژی جا میمونی، بازی هات به لحاظ کیفی شروع به درجا زدن می کنند. دولوپرها تا یه حدی میتونن از سخت افزار ضعیف سوییچ کار بکشن که هم سوییچ منفجر نشه و هم در حد استانداردهای فعلی صنعت بمونن. این بزرگترین مشکلیه که پیش میاد و این کیفیت بازی هاست که الان گروگان سخت افزار سوییچ ـه. طبیعتا خیلی ناشرهای تردپارتی میتونن ندید بگیرن این قضیه رو و فقط برای کنسول های دیگه بازی بزنن. در وهله اول این ایده جالبیه ولی دو تا نکته میمونه. نکته اول یوزربیس وحشتناک گسترده سوییچ ـه که نمیشه تحت نظر نگرفتش و نکته دوم دولوپرهای فرست پارتی و سکند پارتی ای هستند که مجبورند برای سوییچ با این محدودیت ها بازی بسازن. این سخته و باعث میشه کسایی که به این پلتفرم علاقه دارند حس نکنند دارند بازی هایی که با استانداردهای روز یکی باشه میگیرند.

اشتباه نکنید. سوییچ نمرده ها. همین چند وقت پیش آمار اومد که Pokemon Scarlet/Violet بالای 10 میلیون نسخه تو سه روز فروخته. از اون طرف هم قطعا Zelda: Tears of the Kingdom بازی خفنی از آب در میاد و ما همین دو سال اخیر شاهکارهایی مثل Xenoblade 3 و Metroid Dread رو روی سیستم داشتیم. ولی چیزی که در مورد این بازی ها هست، مخصوصا کارهای Niche تری مثل Xenoblade 3 و Bayonetta 3 و Shin Megami Tensei V اینه که نهایتا فارغ از هر ایراد و نقطه قوتی که این بازی ها داشته باشن به خاطر گرافیک شون از دید منتقدها و مخصوصا بازیکن ها پایین کشیده میشن. بازی های Niche تر، داستانی تر و خشن تر قطعا از یه پرزنتیشن و گرافیک پر زرق و برق تر خیلی نسبت به بازی های کژوال بهره می برن. مهم نیست Xenoblade 3 یه داستان بده که به لحاظ عمق امسال بتونه با GoW:Ragnarok رقابت کنه یا Bayonetta 3 اکشنی چنان چالش برانگیز ارائه کنه که Elden Ring به لرزه بیفته. وقتی به لحاظ گرافیکی اون قدره چشم گیر نباشن جلوی این بازی ها نه، بلکه جلوی یه چیز ساده ای مثل Switch Sports قراره به لحاظ تجاری کم بیارن. دارم هی میگم، “این” بده! این که بازی های خوب به خاطر محدودیت های سوییچ نمی تونن نه به لحاظ کیفی از یه مرزی بگذرن (که مثلا متاشون بره بالای 90) نه به لحاظ تجاری اون قدر موفق شن که مطمئن شی بعدا بشه ازشون پورت و ریمستر و… میگیریم و جایگاه شون به عنوان بازی های کلاسیک نینتندو تثبیت شده است.

این بود قصه ما از گروگان بیچاره ای که تو چنگال موفقیت های سوییچ گرفتار شده. ولی قبل این که این پرونده رو ببندیم دو تا مسئله میمونه. یکی این که چرا نینتندو سوییچ هنوز تو بازار موفقه (با وجود رقبایی مثل PS5 و Steam Deck) و اون یکی هم این که دقیقا کی میشه انتظار داشت این قصه ها تموم شن و ما سیستم بعدی نینتندو رو ببینیم. در مورد این که چرا نینتندو سوییچ “هنوز” این قدر موفقه میشه مهم ترین عامل اش رو نبود هیچ مدل رقیب جدی واسش تو بازار در نظر گرفت. جدی ترین رقیب سوییچ تو بازار کنسول های دستی الان استیم دک ـه که اصلا کنسول دستی نیست! بعلاوه این موارد حاکمیت کامل رو بازار ژاپن و بک لاگ بازی های کلاسیکی که خیلی دیر قدیمی می شن (مثل انیمال کراسینگ و زلدا و ماریو کارت و ماریو پارتی) بعلاوه این موضوع که سوییچ الان ارزون ترین دریچه ورودی برای بچه ها واسه وارد شدن به دنیای بازی های کنسولیه باعث شده سوییچ هنوز نه تنها موفق باشه بلکه طبق آمار (نه چندان دقیق) VgChartz هر هفته اندازه PS5 و حتی بیشتر بفروشه. این موفق چیز اساسا بدی نیست. مشکل اینه که عمر این کنسول بیشتر از چیزی که تکنولوژی دستگاه کشش اش رو داشته پیش رفته و همه مخصوصا نینتندو اینو خوب می دونن. پس کی از این بن بست دو طرفه خلاص میشیم؟

حدس من رو اواسط 2024 ـه. روند فروش سوییچ به وضوح نزولیه. ممکنه این نزول بیشتر از چیزی که ما فکر می کردیم طول بکشه ولی چیزایی که از لیک ها و اسناد لو رفته انویدیا میدونیم اینه که خیلی از جزئیات سخت افزاری دستگاه تقربیا طراحی شون به اتمام رسیده و احتمالا جزئیات ظاهری و تولید دستگاهه که از این پروسه مونده و بعید میدونم نینتندو بخواد بیشتر از یک سال و نیم روی این ایده ها وایسته.

فارغ از تمامی این قضایا، من هنوز خوشحالم نینتندو همچین کنسول موفقی زده. شاید وضعیت بازی هایی مثل Xenoblade Chronicles 3 و Bayonetta 3 به خاطر سخت افزار این عتیقه خیلی ایده آل نباشند. ولی من هنوزم این عتیقه رو دوست دارم و اگه کنسولی باشه که بخوام پرفروش ترین کنسول بین این دو نسل باشه همین عتیقه است. فقط امیدوارم کنسول بعدی هم با همین قدرت ظاهر بشه و دیر نشه یه وقت.